Γόπα project: Ψήφισε με τη γόπα σου και ανακύκλωσε

Γνωρίζετε το Γόπα project; Πρόκειται για ένα νέο περιβαλλοντικό πρόγραμμα συλλογής και ανακύκλωσης αποτσίγαρων. Οι καπνιστές καλούνται μέσα απο αστείες και δυναμικές ερωτήσεις να “ψηφίσουν” με τη γόπα τους. Το Γόπα project έχει ήδη κερδίσει τους χρήστες στα σόσιαλ, σίγουρα και τους καπνιστές. Μιλήσαμε με τον υπεύθυνο του προγράμματος κ Αλέκο Λιαπή , που μας ενημερώνει για το ξεχωριστό εγχείρημα.

1 Πως ξεκίνησε το “Γόπα project” και που αποσκοπεί

Το γόπα project ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Αύγουστο του 2019 στην Αθήνα. Αφορμή στάθηκε το πρόγραμμα This is Athens – Polis μέσω του οποίου ο Δήμος της Αθήνας κάλεσε τους πολίτες να στείλουν τις προτάσεις τους για αστικές παρεμβάσεις – μικρής κλίμακας – με «έπαθλο» την χρηματοδότηση της υλοποίησης τους. Μια από τις προτάσεις που προκρίθηκαν προς υλοποίηση ήταν και η δική μας.

Το γόπα project είναι ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα, συλλογής και ανακύκλωσης αποτσίγαρων. Aφορά την δημιουργία ενός σταχτοδοχείου το οποίο αφενός έρχεται να καλύψει την απουσία αστικών/δημόσιων σταχτοδοχείων στις ελληνικές πόλεις και αφετέρου να κινητοποιήσει, μέσω ενός «συστήματος ψηφοφορίας», τους καπνιστές έτσι ώστε να μειωθούν τα απορρίμματα τσιγάρου στο δημόσιο χώρο.

2. Που εφαρμόζεται μέχρι στιγμής; Πως πραγματοποιείται η τοποθέτηση;

Συνεργαζόμαστε ήδη με το δήμο της Αθήνας, το δήμο Μεταμόρφωσης, τα Χανιά, τη Σέριφο, την Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Ηρακλεία, τη Δονούσα, τη Κίμωλο, την Ανάφη, τη Σχοινούσα, τη Φολέγανδρο και τη Σίκινο. Μεμονωμένα σταχτοδοχεία σε ιδιώτες (επιχειρήσεις) έχουμε στείλει σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα καθώς και στην Ιταλία! Σύντομα θα ανακοινώσουμε και άλλες συνεργασίες.

3. Οι γόπες που καταλήγουν τελικά;

Tελικός σκοπός του προγράμματος είναι η ανακύκλωση των συλλεγόμενων αποτσίγαρων. Τα συλλεγόμενα αποτσίγαρα, εξάγονται προς ανακύκλωση σε Γαλλική εταιρεία ανακύκλωσης. Ο καπνός, το χαρτί και η στάχτη κομποστοποιούνται ενώ από το φίλτρο του τσιγάρου παράγονται νέα ανακυκλωμένα και ανακυκλώσιμα προϊόντα. Παράλληλα μέρος των συλλεγόμενων αποτσίγαρων κατευθύνονται στο Εργαστήριο Οργανικής Χημικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ. Eκεί σε συνεργασία με τον καθηγητή Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ κ.Γεράσιμο Λυμπεράτο και την ομάδα του μελετάμε τρόπους για την περαιτέρω αξιοποίηση τους με απώτερο στόχο την ανάπτυξη του πρώτου ελληνικού προγράμματος ανακύκλωσης αποτσίγαρων.

Ο σχεδιασμός, μόνο, για τον δήμο της Αθήνας προβλέπει την ανακύκλωση 250.000 αποτσίγαρων σε ετήσια βάση.

4. Υπάρχει ανταπόκριση από τον κόσμο;

Η ανταπόκριση του κόσμου τόσο στα σημεία παρέμβασης όσο και στα social media του προγράμματος είναι ιδιαίτερα θετική. Κάθε σταχτοδοχείο (κατά μέσο όρο) συγκεντρώνει «μίνιμουμ» 1000 αποτσίγαρα το μήνα. Έρευνες από την εφαρμογή παρόμοιων παρεμβάσεων σε πόλεις του εξωτερικού καταγράφουν μείωση των απορριμμάτων τσιγάρου κατά 50%.

5. Απολαμβάνουμε πολύ τις ερωτήσεις που καλούμαστε για να ψηφίσουμε. Ποια είναι η αποδοχή απο τον κόσμο;

Οι ερωτήσεις είναι βασικό στοιχείο για την επιτυχή λειτουργία του προγράμματος. Τα ερωτήματα του «συστήματος ψηφοφορίας» μπορεί να αφορούν την ίδια την πόλη και την τοπική κοινότητα, τον αθλητισμό, τις προτιμήσεις στη μουσική, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, γενικά την «ποπ κουλτούρα», να έχουν κοινωνικό ή περιβαλλοντικό περιεχόμενο, να εμπνέονται από την επικαιρότητα, να είναι χιουμοριστικά. Σε κάθε περίπτωση μιλάμε για ερωτήματα στο πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας με κοινό βασικό χαρακτηριστικό να εξυπηρετούν τον στόχο τους. Να παρακινούν τον περαστικό να χρησιμοποιήσει το σταχτοδοχείο.

Τα ερωτήματα παράγονται από την ομάδα του γόπα project, φιλοδοξία μας όμως είναι το σταχτοδοχείο να λειτουργήσει ως ένα ανοιχτό βήμα για όλους τους πολίτες καθιστώντας τους έτσι συμμέτοχους στην προσπάθεια αυτή. Οι πολίτες μπορούν να στέλνουν τα δικά τους ερωτήματα στα social media του προγράμματος (@gopaproject) ενώ «ομάδες πολιτών», φορείς και δίκτυα της πόλης έχουν την δυνατότητα να τοποθετούν τα δικά τους ερωτήματα στο σταχτοδοχείο προβάλλοντας έτσι τα δικά τους μηνύματα και δράσεις (κοινωνικές, περιβαλλοντικές, φιλανθρωπικές).

6. Μελλοντικοί στόχοι;

Tα επόμενα βήματα αφορούν την επέκταση του προγράμματος σε Δήμους και Περιφέρειες σε όλη την χώρα καθώς και σε κάθε πιθανό σημείο ενδιαφέροντος: επιχειρήσεις και οργανισμούς με μεγάλο αριθμό εργαζομένων, στάσεις Μ.Μ.Μ, τράπεζες, εμπορικά καταστήματα, γήπεδα, πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, εστίαση, σινεμά, θέατρα, χώρους εκδηλώσεων κ.α.

7. Ένα μήνυμά σας σε όσους διαβάζουν τη συνέντευξη

Το να πετάμε τη «γόπα» του τσιγάρου μας στο δημόσιο χώρο παραμένει, ακόμα δυστυχώς, μια «αποδεκτή» -κοινωνικά- ενέργεια. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απουσία αστικών/δημόσιων σταχτοδοχείων καθώς και στην έλλειψη ενημέρωσης για τις επιπτώσεις των αποτσίγαρων στο περιβάλλον. Ο περισσότερος κόσμος μάλλον δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των αποτσίγαρων που πετιούνται στον αστικό χώρο καταλήγει (μέσω της βροχής, του αέρα και του δικτύου υπονόμων) στη θάλασσα, με ότι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

Το «γόπα project», φιλοδοξεί να καλύψει όλες αυτές τις πτυχές του προβλήματος (απουσία αστικών σταχτοδοχείων, έλλειψη ενημέρωσης για τις επιπτώσεις των αποτσίγαρων στο περιβάλλον, «κακή νοοτροπία», περιβαλλοντικές επιπτώσεις) μέσα από μια διαδικασία η οποία ενθαρρύνει και προωθεί την συμμετοχή των καπνιστών. Πέρα από την συλλογή και ανακύκλωση των αποτσίγαρων, λειτουργεί και ως μια συνεχή προσπάθεια, μια διαρκή «καμπάνια» που σκοπό έχει να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει τόσο τους καπνιστές όσο και τους Δήμους. Είναι εδώ για να δώσει λύσεις αλλά κυρίως να θέσει ερωτήματα: Χρειαζόμαστε αστικά / δημόσια σταχτοδοχεία; Πως διαχειριζόμαστε τα συλλεγόμενα αποτσίγαρα;

Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να έχουμε συνειδητοποιήσει ορισμένα δεδομένα:

Οι «γόπες» των τσιγάρων αποτελούν το πιο συχνό/κοινό είδος απορρίμματος, παγκοσμίως. Σύμφωνα με την WWF, 4,5 τρις «γόπες» το χρόνο καταλήγουν στο δημόσιο χώρο. Επιπλέον τα αποτσίγαρα είναι τοξικά απόβλητα με «διάρκεια ζωής» άνω των 10 ετών, η μεγαλύτερη πηγή μόλυνσης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων ενώ αποτελούν καθημερινό κίνδυνο για πουλιά, ψάρια, κατοικίδια ακόμα και μικρά παιδιά. Μια και μόνο «γόπα» περιέχει περισσότερες από 4000 τοξικές ουσίες ενώ μπορεί να μολύνει 500 λίτρα νερού. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο καταναλώνουμε 22 δις τσιγάρα, μεγάλο ποσοστό των οποίων καταλήγουν, ως αποτσίγαρα, κάπου στο περιβάλλον.

Η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου και η συγκέντρωση περισσότερου κόσμου σε πλατείες και πάρκα αυτή την περίοδο της πανδημίας οδηγεί σε αύξηση των απορριμμάτων τσιγάρου στο δημόσιο χώρο και το περιβάλλον. Η δε πανδημία αποτελεί μια τραγική απόδειξη ότι ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε απέναντι στη φύση, στα ζώα , γενικότερα στο περιβάλλον, έχει άμεσες επιπτώσεις σε κάθε πτυχή της ζωής μας.